Phần đất khai hoang được người dân khai hoang và sử dụng ổn định, lâu dài vào mục đích nông nghiệp, tuy nhiên đa phần đều chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Vậy khi Nhà nước thu hồi đất thì phần đất này có được đền bù theo quy định của pháp luật hay không? Cùng theo dõi bài viết dưới đây của CNClicense để hiểu rõ hơn về vấn đề này nhé!

Đất khai hoang là gì?

Tại Điều 9 Luật Đất đai 2024 có quy định thì căn cứ vào mục đích sử dụng đất, đất đai được phân loại đất bao gồm: Nhóm đất nông nghiệp, nhóm đất phi nông nghiệp và đất chưa sử dụng. Trong những nhóm đất này, quy định pháp luật hiện hành chưa có quy định nào về khái niệm đối với đất khai hoang.

Tuy nhiên, có thể hiểu đất khai hoang là đất đang để hoang hóa, đất khác đã quy hoạch cho sản xuất nông nghiệp và được cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Hiện nay Nhà nước có những chính sách khuyến khích khai hoang, cụ thể tại Điều 8 Luật Đất đai 2024 quy định:

“Điều 8. Khuyến khích đầu tư vào sử dụng đất đai

1. Nâng cao hiệu quả sử dụng đất.

2. Bảo vệ, cải tạo, làm tăng độ màu mỡ của đất; xử lý đất, đất có mặt nước bị ô nhiễm, phục hồi đất bị thoái hóa.

3. Lấn biển, đưa diện tích đất trống, đồi núi trọc, đất bãi bồi ven sông, ven biển, đất có mặt nước hoang hóa vào sử dụng theo quy định của Luật này.”

Như vậy, chính sách khai hoang luôn được Nhà nước khuyến khích nhằm mở rộng diện tích đất canh tác, đất sử dụng cho mục đích sản xuất nông nghiệp, lâm nghiệp và phát triển kinh tế xã hội, đặc biệt là ở các vùng sâu, vùng xa và các khu vực có điều kiện tự nhiên khó khăn.

Tuy nhiên, việc khai hoang này được phải được quản lý và thực hiện theo kế hoạch của Nhà nước theo Điều 222 Luật Đất đai 2024, chứ không phải tự ý khai hoang như trước đây.

Bị thu hồi đất nông nghiệp tự khai hoang, người sử dụng đất có được bồi thường hay không?

Trường hợp thu hồi đất nông nghiệp do tự ý khai hoang trái phép:

Việc tự ý khai hoang trái phép như lấn, chiếm đất là một trong những trường hợp bị thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai được quy định tại Điều 81 Luật Đất đai 2024. Do đó, căn cứ theo Điều 101 và Điều 105 Luật Đất đai 2024, trường hợp Nhà nước thu hồi đất nông nghiệp do lấn, chiếm sẽ không được bồi thường về đất và bồi thường tài sản đầu tư vào đất.

Trường hợp thu hồi đất nông nghiệp do tự khai hoang đúng quy định:

Tại Điều 12 Nghị định 88/2024/NĐ-CP có quy định về bồi thường về đất đối với hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất vào mục đích thuộc nhóm đất nông nghiệp như sau:

“1. Trường hợp sử dụng đất không có giấy tờ về quyền sử dụng đất nếu đủ điều kiện được bồi thường quy định tại khoản 1 Điều 5 của Nghị định này thì được bồi thường về đất đối với diện tích đất bị thu hồi nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định tại Điều 176 của Luật Đất đai.

2. Trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật về đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014 nếu đủ điều kiện được bồi thường quy định tại khoản 2 Điều 5 của Nghị định này thì được bồi thường đối với diện tích bị thu hồi nhưng không vượt quá hạn mức giao đất nông nghiệp cho cá nhân quy định tại Điều 176 của Luật Đất đai.

Đối với đất nông nghiệp đã sử dụng ổn định do tự khai hoang thì được bồi thường về đất theo hạn mức giao đất nông nghiệp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định.”

Căn cứ theo quy định trên, trong trường hợp hộ gia đình, cá nhân có đất nông nghiệp đã sử dụng ổn định do tự khai hoang thì khi nhà nước tiến hành thu hồi đất sẽ được bồi thường về đất theo hạn mức giao đất nông nghiệp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định.

Đất nông nghiệp tự khai hoang có được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hay không?

Tại Điều 139 Luật Đất đai 2024 có quy định về giải quyết đối với trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai trước ngày 01 tháng 7 năm 2014, cụ thể như sau:

“4. Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang, không có tranh chấp thì được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hạn mức giao đất nông nghiệp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định; nếu vượt hạn mức do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định thì diện tích vượt hạn mức phải chuyển sang thuê đất của Nhà nước.

5.Trường hợp hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất có vi phạm pháp luật đất đai quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều này kể từ ngày 01 tháng 7 năm 2014 trở về sau thì Nhà nước không cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất và xử lý theo quy định của pháp luật.”

Như vậy, trong trường hợp hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất nông nghiệp do tự khai hoang từ trước ngày 01/7/2014 mà không có tranh chấp thì được Nhà nước cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất theo hạn mức giao đất nông nghiệp do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định; nếu vượt hạn mức do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh quy định thì diện tích vượt hạn mức phải chuyển sang thuê đất của Nhà nước.

Những trường hợp sử dụng đất do tự khai hoang có vi phạm pháp luật đất đai kể từ ngày 01/07/2024 thì Nhà nước không cấp Giấy chứng nhận và xử lý theo quy định của pháp luật.

Khách hàng có thể tìm hiểu thêm các vấn đề liên quan đến tại đây: